Indianie suszyli ją na słońcu nanizując na sznureczek bądź nitkę i nazywali skórzanymi portkami, w Poznaniu i okolicach nazywają ją szabelkami, a jej europejską nazwę Faziol nadał jak głosi legenda słynny ogrodnik Oliver de Sarres. O czym mowa?
Te różne nazwy nadawane były fasoli w jej długiej kulinarnej karierze. Pochodzi z Ameryki Południowej, ale na dobre zadomowiła się w naszej kuchni.
Jest bogata w białko i błonnik, jest dobrym źródłem potasu, magnezu, żelaza, tiaminy i kwasu foliowego i niacyny. Jest źródłem cynku i miedzi oraz wapnia. W dietach wegetariańskich z powodzeniem zastępuje mięso.
Młoda fasolka szparagowa, zwłaszcza jej odmiany bezwłokniste, jest lekkostrawna i mogą ją jeść wszyscy, odmiany suche natomiast przez swoją dużą zawartość błonnika są dość ciężkostrawne i nie są zalecane w diecie lekkostrawnej.
Większość fasoli na zasadzie wyrównywania składu aminokwasów w białku spożywana jest najczęściej z produktami zbożowymi.
Znamy kilka rodzajów fasoli którą dzielimy na fasolę:
- w strąkach nadająca się do spożycia po krótkim gotowaniu
o fasola zwykła
o wielokwiatowa
o fasola szparagowa
- zielona
- żółta
- i suchą przed gotowaniem najczęściej wymagająca namoczenia
o biała
- navy
- perłowa
- cannellini
- lima
- oiękny Jaś i Bomba
o kolorowa
- nerkowa czarna, czerwona, brązowa
- flageolet
- mung
- urd
- wspęiga pospolita
- nikla indyjska
- adzuki
- ryżowa
- fava
- garbanzo czyli ciecierzyca (inaczej cieciorka)
o nakrapiane
- borlotto
- pinto
Przygotowanie/ namaczanie:
Fasolki szparagowej nie należy spożywać na surowo, ponieważ zawiera fazynę, dlatego należy ją ugotować 12-15 minut wrzucając na wrzątek. Fasole suche przed gotowaniem należy namoczyć od 8 do 12 godzin., ale nie dłużej niż 12 godzin ze względu na rozpoczynające się po tym czasie procesy fermentacyjne. Zwyczajowo fasolę gotuje się w wodzie, w której się moczyła, jednak aby zwiększyć strawność, zaleca się wodę z namaczania odlać i gotować w świeżej wodzie.
Gotowanie:
Niestety fasola wyaga dłuższej obróbki cieplnej, można ją przyśpieszyć używając szybkowaru, większość fasoli należy gotować na wolnym ogniu, poza dwoma gatunkami nerkowatej czarnej i czerwonej tzw. Kidney , które należy gotować na intensywnym ogniu. W poniższej tabeli podano przybliżony czas gotowania
Nazwa fasoli | Normalna obróbka | W szybkowarze |
Adzuki | 45 | 15 |
Wigna | 45-50 | 15 |
Czarna | 50-60 | 20 |
Biała | 60-90 | 25-30 |
Cannellini | 45-50 | 15 |
Flageolet | 45-50 | 15 |
Egipska ful | 50-90 | 20 |
Perłowa | 50-60 | 20 |
Mung | 30-45 | 15 |
Pinto | 60-90 | 25-30 |
Czerwona | 45-50 | 15 |
Warto do gotowania dodać zioła, żeby wzbogacić smak fasoli. W połowie gotowania można dodać cząber, który obniża właściwości wzdymające fasoli. Można zastosować również inne zioła np. tymianek, oregano, lub ziele angielskie, które dodaje się w trakcie gotowania, poza solą, którą dodaje się dopiero po ugotowaniu fasoli, ponieważ sól przedłuża czas gotowania.
Badania ukazujące związek pomiędzy zwiększonym spożyciem strączkowych a zmniejszeniem ryzyka zachorowania na raka skłaniają do zwiększonego spożycia strączkowych jako profilaktyki zachorowania na nowotwory.
Artykuł przygotowano na podstawie Hanna Szymanderska „Fasola Przepisy na pyszne potrawy” 2005 i Food Nutrition chapter 4